بررسی خزانه واژگان درکی و بیانی در نوپایان 12 – 14 ماهه فارسی زبان

هدف: نوپایان عمدتا از طریق صداسازی، حرکات بیان‌گر و واژه‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. بر این اساس، شناسایی سریع مشکلات خزانه واژگان بر اساس یافته‌های رشدی گام نخست برای مداخله زودرس می‌باشد. داشتن داده‌های رشدی متناسب با هر فرهنگ و منطقه جغرافیایی برای مداخلات زودرس ضروری به نظر می‌رسد. مطالعه حاضر با هدف توصیف اندازه و تنوع خزانه واژگان درکی و بیانی نوپایان شهرستان برداسکن انجام شده‌است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، خزانه واژگان بیانی و درکی 64 کودک نوپای فارسی زبان سنین 12 تا 14 ماه (32 دختر و 32 پسر)، مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان برد اسکن استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفتند. خزانه واژگان بیانی و درکی نوپایان با استفاده از بخش واژگانی چک لیست برقراری ارتباط مک آرتور بیتز ( شامل 397 واژه) مندرج در مجموعه پانا توسط مادران آنها ثبت شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری در دسترس به‌صورت غیر احتمالی آسان انتخاب شدند. یافته‌ها: میانگین± انحراف معیار برای نمره واژگانی که نوپایان فقط درک آن‌ها را داشتند 1/37 ± 6/147؛ برای نمره واژگانی که نوپایان هم درک و هم بیان آن‌ها را داشته اند 3/12± 2/18؛ و برای واژگانی که نوپایان نه درک و نه بیان آن‌ها را داشتند 3/43 ± 1/231 بوده است. در هیچ یک از این سه متغیر تفاوت معنی دار بین دختران و پسران دیده نشد (05/ 0<p). در دسته بندی واژگان بیانی و درکی، نوپایان ترجیحات متفاوتی از خود نشان دادند به نحوی که در واژگان درکی بیش‌ترین واژه ها از دسته‌های افعال، اسامی مربوط به وسایل کوچک و غذا و در بخش بیان واژگان، اسامی افراد، اصوات محیطی و بازی‌ها و کارهای روزمره رتبه اول تا سوم را به خود اختصاص می‌دهند. بین سن نوپایان (از 12 تا 14 ماهگی) و اندازه خزانه واژگان بیانی رابطه مستقیم و معنی دار دیده شد (004/0=p،  354/0=r). نتیجه‌گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که رشد خزانه واژگان در نوپایان شهر برداسکن از همگانی های زبان پیروی می‌کند بدین‌سان که رشد خزانه واژگان درکی قبل از واژگان بیانی اتفاق می‌افتد، گستره خزانه واژگان درکی از بیانی بیش‌تر است و با سن خزانه واژگان بیانی کودکان افزایش می‌یابد. دسته های واژگانی که این نوپایان بیشتر می‌فهمند و بیان می‌کنند نیز شبیه کودکان زبان‌های دیگر می‌باشد